ایزو ۹۰۰۱ چیست؟
استاندارد ISO 9001 مخفف (International Organization for Standardization) یک استاندارد بین‌المللی مدیریت کیفیت است که توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تدوین شده است. این استاندارد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا یک سیستم مدیریت کیفیت مؤثر را پیاده کنند و بهبودهای مستمر در فرآیندهای خود را اعمال کنند.
اهداف اصلی استاندارد ISO 9001 شامل بهبود عملکرد سازمان، افزایش رضایت مشتریان، افزایش کیفیت محصولات یا خدمات ارائه شده، و مدیریت بهینه فرآیندهای داخلی می‌باشد. برخوردهای این استاندارد بر اساس اصولی چون تعهد به بهبود مستمر، مشارکت کارکنان، تمرکز بر مشتری، رویکرد فرآیند و مدیریت سیستم مبتنی بر واقعیت‌ها (PDCA) است.
استاندارد ISO 9001 به عنوان یک استاندارد جهانی شناخته شده، در انواع مختلف صنایع و سازمان‌ها به‌کار گرفته می‌شود و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که بهبودهای مداوم در کیفیت را دنبال کرده و به مشتریان خود خدمات و محصولات با کیفیت ارائه دهند.
استاندارد فعلی ایزو ۹۰۰۱ چیست؟
جدیدترین ویرایش استاندارد مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱، ISO 9001:2015 است که در سال ۲۰۱۵ منتشر و از سپتامبر ۲۰۱۸ جایگزین ISO 9001:2008 شده است. این تجدید‌نظر به‌روز شامل بسیاری از فرآیندهای بازنگری قبلی استاندارد، با تمرکز بیشتر بر تفکر مبتنی بر ریسک و درک زمینه سازمان است. هدف نسخه ۲۰۱۵ این استاندارد ارائه مزایایی است که نسخه ۲۰۰۸ به طور خلاصه به آن اشاره کرده یا قبلا ارائه نکرده است. به طور کلی استاندارد ISO 9001:2015 :
- تمرکز بیشتری بر تفکر مبتنی بر ریسک دارد.
- این استاندارد از ساختاری مشابه سایر استانداردهای سیستم مدیریت ایزو پیروی کرده و یکپارچه‌سازی سیستم را بسیار آسان‌تر می‌کند.
- مدیریت زنجیره تامین را به طور موثرتری مورد توجه قرار می‌دهد.
- تاکید بیشتری بر رهبری مشارکتی دارد.
- کمک می‌کند تا به ریسک‌ها یا فرصت‌ها به شیوه‌ای ساختارمندتر در سازمان‌ها رسیدگی شود.
- از زبان ساده‌تری با ساختار و اصطلاحات مشترک استفاده می‌کند.
- برای سازمان‌های خدماتی و دانش‌محور کاربرپسندتر سازگار شده است.
مدارک ایزو ۹۰۰۱
برای صدور گواهینامه ISO 9001، الزامات اجباری مدیریت کیفیت شامل مدارک مستندی از خط‌مشی کیفیت، اهداف کیفیت، دامنه سیستم مدیریت کیفیت، شرح فرایندهای سازمان، صورت‌جلسه بررسی مدیریت، گزارش‌های ممیزی داخلی و … نیاز است.
الزامات ایزو ۹۰۰۱ چیست؟
تمام الزامات ایزو ۹۰۰۱ توسط ISO در ده بند تنظیم شده است و به دو گروه اجباری و غیراجباری تقسیم می‌شوند.
الزامات اجباری باید رعایت شود، درحالی‌که الزامات غیراجباری ممکن است برای اهداف مستند ارائه شود. برای تأیید انطباق با این استاندارد مدارک زیر را باید ارائه کنید.
الزامات اجباری
- مانیتورینگ و اندازه‌گیری سوابق کالیبراسیون تجهیزات
- سوابق آموزش، مهارت، تجربه و صلاحیت
- سوابق بررسی الزامات محصول یا خدمات
- ثبت در مورد بررسی خروجی‌های طراحی و توسعه
- ثبت در مورد ورودی‌های طراحی و توسعه
- سوابق کنترل‌های طراحی و توسعه
- سوابق خروجی‌های طراحی و توسعه
- سوابق تغییرات طراحی و توسعه
- ویژگی‌های محصولی که باید تولید شود و خدماتی که باید ارائه شود
- سوابق مربوط به اموال مشتری
- سوابق کنترل تغییر ارائه خدمات تولید یا خدمات
- سوابق مطابقت محصول یا خدمت با معیارهای پذیرش
- ثبت خروجی‌های ناسازگار
- پایش نتایج اندازه‌گیری
- برنامه حسابرسی داخلی
- نتایج ممیزی داخلی
- نتایج بررسی مدیریت
- نتایج اقدامات اصلاحی
الزامات غیراجباری
- رویه تعیین زمینه سازمان و اشخاص ذی‌نفع
- رویه پرداختن به ریسک‌ها و فرصت‌ها
- رویه شایستگی، آموزش و آگاهی
- مراحل نگهداری تجهیزات و تجهیزات اندازه‌گیری
- رویه کنترل اسناد و سوابق
- رویه فروش
- رویه طراحی و توسعه
- مراحل تولید و ارائه خدمات
- روش انبارداری
- رویه مدیریت عدم انطباق‌ها و اقدامات اصلاحی
- رویه نظارت بر رضایت مشتری
- رویه حسابرسی داخلی
- روش بررسی مدیریت
بهترین زمان دریافت ایزو 9001
گواهینامه ایزو 9001 را می توانید در هر زمانی دریافت کنید. البته این استاندارد معمولا زمانی که مشتری به آن نیاز دارد توسط سازمان دریافت می شود. در بعضی از مواقع نیز زمانی که سازمان می خواهد کیفیت محصولات و خدمات خود را افزایش دهد از این مدارک استفاده می کند. باید بدانید که شرط فروش محصول و خدمات به بسیاری از کشورها، داشتن و ارائه مدرک ایزو می باشد.
نحوه اخذ گواهی ISO 9001
برای اخذ گواهی ایزو 9001 سازمان باید تعهد دهد تا شرایط زیر را فراهم کند :
- مشتریان مستقیم یا غیر مستقیم را به عنوان افرادی که به سازمن ارزش می دهند ببیند
- نیاز ها و انتظارات فعلی و آینده مشتریان را بشناسد
- اهداف سازمان را به نیاز ها و انتظارات مشتری پیوند دهد
- نیاز ها و انتظارات مشتری را در کل سازمان خود برقرار سازد
- برای تامین نیاز های مشتری، کالا و خدمات را، برنامه ریزی، طراحی، توسعه، تولید و تحویل دهد و پشتیبانی نیز انجام دهد
- رضایت مشتری را اندازه گیری کند و جهت بهبود آن اقدام کند
- برای دستیابی به موفقیت پایدار، به طور فعال روابط خود را با مشتریان مدیریت کند
همچنین استاندارد ایزو 9001 را می توانید با رویکرد هفتگانه زیر دریافت کنید :
- اجرا و مدیریت اجمالی به همراه برنامه ریزی
- ارزیابی و برنامه ریزی شفاف
- مستند سازی مدارک
- اجرا و آموزش
- ارزیابی داخلی و بررسی مدیریت
- ثبت نام شخص ثالث
- بهبود و پایداری
نتیجه‌گیری
ایزو ۹۰۰۱ یک استاندارد بین‌المللی سیستم مدیریت کیفیت است. این استاندارد توسط سازمان‌ها برای نشان‌دادن توانایی خود در ارائه مداوم محصولات و خدماتی که نیازهای مشتریان و مقررات را برآورده می‌کند، استفاده می‌شود. ایزو ۹۰۰۱ توسط بیش از یک میلیون سازمان در سراسر جهان پذیرفته است و برای نظارت مستمر بر مدیریت و بهبود کیفیت محصولات و خدمات استفاده می‌شود.
